Η απόφαση της κυβέρνησης να προωθήσει άμεσα τη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας στο πλαίσιο μιας νέας αρχιτεκτονικής για τη δημόσια διοίκησ...
Η απόφαση της κυβέρνησης να προωθήσει άμεσα τη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας στο πλαίσιο μιας νέας αρχιτεκτονικής για τη δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση, καθιστά επίκαιρη μια ημερίδα ή μια εσπερίδα για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην περιοχή μας.
Τα ζητήματα των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης και της ενίσχυσης του ρόλου των δήμων, είναι πλέον πρώτα στην ατζέντα της δημόσιας διαβούλευσης. Ο νέος διοικητικός χάρτης της χώρας σηματοδοτείται από τους ισχυρούς και οικονομικά αυτοδύναμους δήμους.
Αυτός πρέπει να είναι και ο στόχος προσεχούς συζήτησής μας.
Να επαναλάβουμε την απόλυτη αναγκαιότητα θεσμικής ενίσχυσης της αυτοδιοίκησης με αποκλειστικές και πλήρεις αρμοδιότητες, σε όλους τους τομείς και ειδικά στον κοινωνικό.
Να περιγράψουμε το μοντέλο και την οργάνωση ενός Δήμου που μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικές και υψηλού επιπέδου κοινωνικές δράσεις και υπηρεσίες.
Να απαιτήσουμε ΤΩΡΑ θεσμικές αλλαγές και γενναίες αποφάσεις.
Να στείλουμε το μήνυμα ότι η ελληνική αυτοδιοίκηση μπορεί να μετεξελιχθεί σε έναν ισχυρό παράγοντα ανάπτυξης και ευημερίας.
Βασική αναγκαιότητα και απαίτηση είναι η αναγέννηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας στο πλαίσιο διαμόρφωσης ενός ισχυρού και σύγχρονου κοινωνικού κράτους.
Ο δημόσιος χαρακτήρας και η ενιαία δομή του συστήματος υγείας, η ισχυρή Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, οι δωρεάν, υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, η προσβασιμότητα σε όλους, η αναβαθμισμένη Πρόληψη, η Προστασία και Προαγωγή της Υγείας, η διαφάνεια καθώς και η μείωση των ανισοτήτων στην υγεία, πρέπει να είναι οι βασικές κατευθύνσεις μιας νέας εθνικής πολιτικής για την υγεία.
Είναι πολύ θετικό που η θέσπιση ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Ενιαίας Δημόσιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, τίθεται ως προτεραιότητα του προγράμματος της σημερινής κυβέρνησης και των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης.
Πιο συγκεκριμένα οι θέσεις της κυβέρνησης για:
Την σύσταση μονάδων Οικογενειακής Ιατρικής σε κάθε Δήμο.
Την αξιοποίηση όλων των υφιστάμενων υπηρεσιών παροχής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Την θέσπιση Οικογενειακού γιατρού και παιδίατρου, σε κάθε γειτονιά και σε κάθε Δήμο.
Την καθιέρωση Ηλεκτρονικής Κάρτας Υγείας η οποία εξασφαλίζει την άμεση πρόσβαση στον οικογενειακό γιατρό, στην Μονάδα Οικογενειακής Ιατρικής και στο φαρμακείο.
Την συνεργασία των γιατρών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με όλες τις Κοινωνικές Υπηρεσίες σε επίπεδο δήμου.
Την ενίσχυση των κέντρων Πρόληψης σε όλη την Ελλάδα.
Την αυτόνομη διοίκηση των Συστημάτων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό, τα προγράμματα προαγωγής της υγείας και της πρόληψης, αποτελούν ενδιαφέρουσες και καινοτόμες για την Ελλάδα, προτάσεις και διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση να συμμετέχει ενεργά, με ρόλο και αρμοδιότητες, στην προσπάθεια δημιουργίας ενός ισχυρού Συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Ταυτόχρονα η Αυτοδιοίκηση είναι σε θέση να συνεισφέρει με τις δικές της προτάσεις και ιδέες, με τις δικές της εμπειρίες και καλές πρακτικές.
Αυτές οι καλές πρακτικές αποδεικνύουν πως οι δήμοι έχουν απεριόριστες δυνατότητες άσκησης πολιτικών σε όλα τα επίπεδα.
Όποτε το κράτος αποκέντρωσε αρμοδιότητες στους δήμους, η ανταπόκριση της αυτοδιοίκησης ήταν απολύτως θετική και επιτυχής.
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα καλών πρακτικών καταγράφεται στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, ο οποίος είναι ο πρώτος τομέας αρμοδιοτήτων που δόθηκαν στην αυτοδιοίκηση και το πρώτο πεδίο που δοκιμάστηκε η ικανότητα των δήμων να παρέχουν υψηλού επιπέδου κοινωνικές υπηρεσίες.
Θυμίζω τους δημοτικούς παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς που αναβάθμισαν το σύστημα παιδικής μέριμνας στην Ελλάδα.
Θυμίζω τα ΚΑΠΗ τα οποία ήδη από τη δεκαετία του 80 δημιούργησαν ένα εθνικό δίκτυο δημοτικών υπηρεσιών στήριξης και φροντίδας των ηλικιωμένων.
Θυμίζω τα προγράμματα Βοήθεια στο Σπίτι και τις Μονάδες Κοινωνικής Μέριμνας που λειτουργούν σε όλη τη χώρα, σε κάθε Δήμο, με στόχο την προσφορά οργανωμένης φροντίδας σε άτομα με αναπηρία και ηλικιωμένους που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν.
Θυμίζω τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (Κ.Η.Φ.Η) που συμβάλλουν στην αποφυγή της ιδρυματοποίησης των ηλικιωμένων.
Θυμίζω τα Διαμερίσματα αυτόνομης διαβίωσης των ΑμεΑ και τις δομές κοινωνικής τους ένταξης.
Θυμίζω τους Συμβουλευτικούς Σταθμούς, τα Κέντρα Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών, τα προγράμματα κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
Θυμίζω τα Κέντρα Πρόληψης της εξάρτησης από Ναρκωτικά τα οποία από την έναρξη της λειτουργίας τους έδωσαν το στίγμα μιας σύγχρονης, αποτελεσματικής και συστηματικής υπηρεσίας που έχει άμεση ανταπόκριση στις τοπικές κοινωνίες.
Θυμίζω τις Δημοτικές Τράπεζες Αίματος και τα δίκτυα εθελοντισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η αυτοδιοίκηση με τους λιγοστούς μεν πόρους, αλλά με τα ανεξάντλητα αποθέματα ευθύνης, ανταποκρίθηκε με απόλυτη επιτυχία στην πρόκληση εκείνων των καιρών.
Αναστήσαμε στην κυριολεξία ένα ημιθανές κρατικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, δημιουργήσαμε αξιοζήλευτες δομές παιδικής μέριμνας, διευρύναμε τα προγράμματα αρωγής στους ηλικιωμένους, αξιοποιήσαμε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και οργανώσαμε σύγχρονες υπηρεσίες παροχής φροντίδας, συμβουλευτικής, προαγωγής της υγείας, προώθησης της απασχόλησης και αλληλεγγύης.
Σήμερα η κοινωνική πολιτική είναι πλέον ένας βασικός τομέας δοκιμασμένων πρωτοβουλιών, μέτρων, δράσεων και προγραμμάτων της αυτοδιοίκησης.
Ταυτόχρονα στα θέματα υγείας, η Τοπική Αυτοδιοίκηση προσπαθεί εδώ και χρόνια, με δική της πρωτοβουλία και με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει, να υλοποιήσει δράσεις που να καλύπτουν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Στα ΚΑΠΗ και στα ΚΗΦΗ, χιλιάδες ηλικιωμένοι βρίσκουν υπηρεσίες υγείας όπως προληπτικές εξετάσεις και θεραπείες από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων και ειδικό νοσηλευτικό προσωπικό, συνταγογραφήσεις και συνεδρίες φυσικοθεραπείας.
Στις δομές «Βοήθεια στο Σπίτι», όπου για πρώτη φορά υπηρεσίες υγείας παρέχονται συστηματικά από γιατρούς και νοσηλευτές στο σπίτι των εξυπηρετούμενων.
Στους Παιδικούς Σταθμούς, παρέχονται υπηρεσίες υγείας από παιδίατρους, οδοντίατρους, οφθαλμίατρους, ενώ ειδικοί γιατροί και ψυχολόγοι δίνουν στα παιδιά και στις οικογένειές τους τη δυνατότητα συμμετοχής σε δράσεις ενημέρωσης με στόχο την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας.
Στα Δημοτικά Ιατρεία που πρωτοβουλιακά έχουν ιδρυθεί σε σημαντικό αριθμό Δήμων της χώρας και τα οποία παρέχουν αποκεντρωμένες υπηρεσίες.
Στα 31 Ιατροκοινωνικά Κέντρα για την προαγωγή της υγείας και την κοινωνική ένταξη των Ελλήνων Τσιγγάνων, τα οποία παρουσιάστηκαν ως καλή πρακτική στην Εθνική Έκθεση Στρατηγικής για την Κοινωνική Προστασία και την Κοινωνική Ένταξη 2006-2008 του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας.
Γίνεται λοιπόν σαφές ότι η αυτοδιοίκηση είναι σήμερα φορέας ποιοτικών και με μικρότερο οικονομικό κόστος υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας υγείας
Παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας εξακολουθούν να υπολείπονται αξιολογικές μελέτες που να εξετάζουν τις σχέσεις κόστος-οφέλους, από την εμπειρία μας μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι η εκπόνηση δράσεων κοινωνικής πολιτικής και παροχής υπηρεσιών υγείας στους ΟΤΑ είναι συμφερότερη από οικονομικής και ποιοτικής άποψης.
Το έχουμε αποδείξει με τα προγράμματα των ΑΜΕΑ όπου οι δράσεις της αυτοδιοίκησης είναι κατά 50% πιο οικονομικές από αντίστοιχης έντασης προγράμματα που υλοποιούν τα ΝΠΔΔ ή τα ΝΠΙΔ που εποπτεύονται από το υπουργείο Υγείας.
Ένα σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας σε τοπικό επίπεδο, υπό την ευθύνη και τον έλεγχο της τοπικής αυτοδιοίκησης, μπορεί να παρέχει υπηρεσίες κοστολογικά φθηνότερες και ποιοτικά καλύτερες από τις σημερινές.
Σήμερα όλο και περισσότερες μελέτες και αναλύσεις επισημαίνουν ότι είναι απαραίτητο να αναζητηθούν νέες μορφές συνεργασίας και συνύπαρξης κρατικών, αυτοδιοικητικών και κοινωνικών φορέων, οι οποίες να διευκολύνουν και να προωθούν την εμπλοκή και άλλων δυνάμεων και συντελεστών παροχής υπηρεσιών υγείας σε τοπικό επίπεδο, αλλά και εθελοντικών φορέων, ομάδων αυτοβοήθειας, οικογένειας, εκκλησίας κ.λ.π καθώς και να θεσμοθετηθούν αυστηρά πλαίσια λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα.
Οι μελετητές του Ι.Τ.Α άλλωστε αναφέρουν, ότι σε μια ιδανική κατάσταση η πολιτική δημόσιας υγείας θα έπρεπε να καθορίζεται έπειτα από στενή συνεργασία και αλληλεπίδραση των φορέων οι οποίοι λειτουργούν σε διεθνές, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Σε μια ιδανική κατάσταση – την οποία την συναντούμε στις σκανδιναβικές χώρες – οι φορείς σε εθνικό επίπεδο είναι υπεύθυνοι για την παροχή των βασικών κατευθύνσεων σχετικά με τις πολιτικές δημόσιας υγείας και οφείλουν να παρέχουν ειδική επιστημονική υποστήριξη στους φορείς και τις υπηρεσίες που λειτουργούν σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Σε μια τέτοια ιδανική κατάσταση, το βάρος της υλοποίησης των πολιτικών και των δράσεων για τη Δημόσια Υγεία επωμίζονται οι περιφερειακές και κυρίως οι τοπικές αρχές.
Οι λόγοι είναι φανεροί:
Αφενός έχει διαπιστωθεί πολλές φορές, ότι οι υπάρχουσες κρατικές δομές για την υγεία δεν καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών και ουσιαστικά περιορίζονται στον νοσοκομειακό – θεραπευτικό τομέα, όπου επίσης τα τελευταία χρόνια σημειώνονται εξαιρετικές ελλείψεις και προβλήματα.
Σήμερα, συζητούμε για τα σχεδόν ανυπέρβλητα προβλήματα του Εθνικού Συστήματος Υγείας, που λόγω του υπερσυγκεντρωτισμού και της κακοδιαχείρισης των τελευταίων ετών, εμφανίζεται ως χρεοκοπημένος θεσμός που παράγει ασθένεια αντί να τη θεραπεύει ή να την προλαμβάνει.
Υπερβολικές δαπάνες, αδιαφάνεια στη διαχείριση των φαρμάκων, πολυσυνταγογράφηση και εμπαιγμός του ανθρώπινου πόνου με απώτερο σκοπό την κερδοσκοπία, είναι ορισμένα από τα οδυνηρά χαρακτηριστικά των σημερινών υπερσυγκεντρωτικών θεραπευτικών και νοσοκομειακών μονάδων.
Στον αντίποδα αυτού εμείς προτάσσουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση η οποία είναι κοντά στον πολίτη, γνωρίζει καλύτερα τα προβλήματά του, μπορεί να προσαρμόσει τις κοινωνικές δράσεις της ανάλογα με τις διαπιστωμένες ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και μπορεί να συνδυάσει όλες τις απαιτούμενες δράσεις σε τοπικό επίπεδο για την προαγωγή της υγείας.
Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
Πρέπει να αποφασίσουμε εάν θα πάμε γρήγορα μπροστά ή θα μείνουμε στάσιμοι.
Ο τομέας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας πρέπει να είναι το πεδίο εφαρμογής μιας νέας πολιτικής για την υγεία, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ενός ισχυρού ΕΣΥ και ενός ισχυρού συστήματος Αυτοδιοίκησης.
Σήμερα παρά ποτέ είναι εμφανές ότι η αναδιοργάνωση και το ξαναζωντάνεμα του δημόσιου συστήματος υγείας, επιβάλλει όχι μόνο την εμπλοκή της Τ.Α, αλλά πολύ περισσότερο την ουσιαστική αποκέντρωση των υπηρεσιών υγείας με σαφείς αρμοδιότητες στην ΤΑ.
Μας ενδιαφέρει να εξυπηρετήσουμε τη δημόσια υγεία στο επίπεδο του χωριού, της πόλης, του Δήμου μας. Όχι γιατί μας ενδιαφέρει να τσαλαβουτήσουμε σε μία νέα αρμοδιότητα.
Η ελληνική κοινωνία επιθυμεί ένα σύστημα υγείας που δεν κοροϊδεύει τον ασθενή κλείνοντας ραντεβού 6, 8 ή και 10 μήνες μετά. Επιθυμεί ένα δημόσιο σύστημα υγείας ανοικτό, δίπλα στον πολίτη, πριν την αρρώστια, που επικοινωνεί με τον πολίτη και τον ενημερώνει για το ραντεβού του.
Σήμερα το ενδιαφέρον μας αφορά ακριβώς αυτή τη νέα προοπτική για τη δημόσια υγεία και το ρόλο της αυτοδιοίκησης.
Οι δήμοι της χώρας, υπό την προϋπόθεση της θεσμικής τους ενίσχυσης στο πλαίσιο μιας νέας αρχιτεκτονικής για τη δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση, είναι σε θέση να αναλάβουν πλήρεις αρμοδιότητες στον τομέα της πρωτοβάθμιας υγείας.
Η κυβέρνηση πρέπει να τολμήσει και να μεταφέρει στην αυτοδιοίκηση αρμοδιότητες διαχείρισης του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Η κυβέρνηση πρέπει να τολμήσει και να μεταφέρει στην τοπική αυτοδιοίκηση, την ευθύνη λειτουργίας των Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας σε κάθε νέο Δήμο που προέκυψε από τη διοικητική μεταρρύθμιση.
Πρέπει να τολμήσει και να εντάξει τα υπάρχοντα Κέντρα Υγείας στο νέο δίκτυο Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που θα λειτουργεί με ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημιουργώντας παράλληλα όπου δεν υπάρχει, τουλάχιστον ένα Κέντρο Υγείας ανά δήμο.
Πρέπει να τολμήσει και να μεταφέρει στην αυτοδιοίκηση την ευθύνη διαχείρισης και ελέγχου του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Πρέπει να τολμήσει και να θεσμοθετήσει την τριμερή χρηματοδότηση του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με την οικονομική συνδρομή της κεντρικής διοίκησης, των ασφαλιστικών οργανισμών και της Αυτοδιοίκησης
Πρέπει να τολμήσει και να αναβαθμίσει και να πιστοποιήσει τις δημοτικές δομές που παρέχουν συμπληρωματικά υπηρεσίες υγείας όπως τα ΚΑΠΗ, τις δομές «Βοήθεια στο σπίτι», τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων, τα Ιατροκοινωνικά Κέντρα και τις Δομές Στήριξης Μεταναστών και Προσφύγων.
Πρέπει να τολμήσει και να παρέχει ισχυρή και ουσιαστική στήριξη στα Κέντρα Πρόληψης και ταυτόχρονα να προχωρήσει άμεσα στην ίδρυση νέων, για την κάλυψη όλης της επικράτειας.
Πρέπει να τολμήσει και να σχεδιάσει ένα σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας σε επίπεδο δήμου, που λειτουργεί με ευθύνη του δήμου και αναπτύσσεται στο πλαίσιο ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας με τον συντονισμό και την επιστημονική εποπτεία του αρμόδιου Υπουργείου.
Οι παρεμβάσεις στο χώρο της υγείας πρέπει να, στοιχειοθετούν πραγματική αλλαγή, να είναι μακράς πνοής με βαθιές τομές, να λειτουργούν αποκεντρωμένα, να συνδυάζουν τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας με τις δυνατότητες παρέμβασής της.
Έτσι και μόνο έτσι οικοδομούνται οι βαθιές θεσμικές αλλαγές στο κράτος και τη δημόσια διοίκηση.
Έτσι και μόνο έτσι δημιουργούνται οι ισχυρές τοπικές αρχές.
Έτσι και μόνο έτσι υπάρχει συνεχής έλεγχος, συστηματική παρακολούθηση, εξοικονόμηση πολύτιμων πόρων και διαφάνεια.
Έτσι και μόνο έτσι θα χτυπηθεί η διαφθορά, η πολυσυνταγογράφηση και η πολυφαρμακία.
Έτσι και μόνο έτσι θα επιτευχθεί ο κοινωνικός έλεγχος και η λογοδοσία προς την τοπική κοινωνία.
Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος να εφαρμοστούν καινούργιες ιδέες σε ένα υδροκέφαλο και αρτηριοσκληρωτικό κράτος, που δυστυχώς θα αναπαράγει τις γνωστές κακές λειτουργίες και θα υπονομεύσει τελικά κάθε προσπάθεια αλλαγών.
Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης δεν πρέπει να είναι απλώς συμμετοχικός, πρέπει να είναι ενεργός και πρωταγωνιστικός.
Σήμερα, έχοντας την εμπειρία, την τεχνογνωσία και ελπίζουμε και την πολιτική βούληση, διεκδικούμε την ανάπτυξη μιας νέας οργάνωσης για τη Δημόσια Υγεία, με νέα δυναμική και οράματα, που να προβλέπει την ουσιαστική αποκέντρωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Σήμερα παρά ποτέ, διεκδικούμε δημόσια δωρεάν υγεία για όλους.
Διεκδικούμε και διαμορφώνουμε ένα νέο σύστημα υγείας το οποίο θα προάγει την υγεία και δε θα παράγει αρρώστια.
Την πρωτοβουλία μας αυτή αναθέτουμε ομόθυμα στον συνάδελφό μας και εκλεκτό μέλος της Αρκαδικής Κοινωνίας Φίλιππο Μπεκύρο και τον εξουσιοδοτούμε να σχεδιάσει και να προγραμματίσει το μέλλον μας στον τομέα αυτό.
Τον ευχαριστούμε!
12-12-2010
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΜΑΡΝΕΡΗΣ
Τα ζητήματα των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης και της ενίσχυσης του ρόλου των δήμων, είναι πλέον πρώτα στην ατζέντα της δημόσιας διαβούλευσης. Ο νέος διοικητικός χάρτης της χώρας σηματοδοτείται από τους ισχυρούς και οικονομικά αυτοδύναμους δήμους.
Αυτός πρέπει να είναι και ο στόχος προσεχούς συζήτησής μας.
Να επαναλάβουμε την απόλυτη αναγκαιότητα θεσμικής ενίσχυσης της αυτοδιοίκησης με αποκλειστικές και πλήρεις αρμοδιότητες, σε όλους τους τομείς και ειδικά στον κοινωνικό.
Να περιγράψουμε το μοντέλο και την οργάνωση ενός Δήμου που μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικές και υψηλού επιπέδου κοινωνικές δράσεις και υπηρεσίες.
Να απαιτήσουμε ΤΩΡΑ θεσμικές αλλαγές και γενναίες αποφάσεις.
Να στείλουμε το μήνυμα ότι η ελληνική αυτοδιοίκηση μπορεί να μετεξελιχθεί σε έναν ισχυρό παράγοντα ανάπτυξης και ευημερίας.
Βασική αναγκαιότητα και απαίτηση είναι η αναγέννηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας στο πλαίσιο διαμόρφωσης ενός ισχυρού και σύγχρονου κοινωνικού κράτους.
Ο δημόσιος χαρακτήρας και η ενιαία δομή του συστήματος υγείας, η ισχυρή Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, οι δωρεάν, υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, η προσβασιμότητα σε όλους, η αναβαθμισμένη Πρόληψη, η Προστασία και Προαγωγή της Υγείας, η διαφάνεια καθώς και η μείωση των ανισοτήτων στην υγεία, πρέπει να είναι οι βασικές κατευθύνσεις μιας νέας εθνικής πολιτικής για την υγεία.
Είναι πολύ θετικό που η θέσπιση ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Ενιαίας Δημόσιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, τίθεται ως προτεραιότητα του προγράμματος της σημερινής κυβέρνησης και των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης.
Πιο συγκεκριμένα οι θέσεις της κυβέρνησης για:
Την σύσταση μονάδων Οικογενειακής Ιατρικής σε κάθε Δήμο.
Την αξιοποίηση όλων των υφιστάμενων υπηρεσιών παροχής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Την θέσπιση Οικογενειακού γιατρού και παιδίατρου, σε κάθε γειτονιά και σε κάθε Δήμο.
Την καθιέρωση Ηλεκτρονικής Κάρτας Υγείας η οποία εξασφαλίζει την άμεση πρόσβαση στον οικογενειακό γιατρό, στην Μονάδα Οικογενειακής Ιατρικής και στο φαρμακείο.
Την συνεργασία των γιατρών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με όλες τις Κοινωνικές Υπηρεσίες σε επίπεδο δήμου.
Την ενίσχυση των κέντρων Πρόληψης σε όλη την Ελλάδα.
Την αυτόνομη διοίκηση των Συστημάτων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό, τα προγράμματα προαγωγής της υγείας και της πρόληψης, αποτελούν ενδιαφέρουσες και καινοτόμες για την Ελλάδα, προτάσεις και διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση να συμμετέχει ενεργά, με ρόλο και αρμοδιότητες, στην προσπάθεια δημιουργίας ενός ισχυρού Συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Ταυτόχρονα η Αυτοδιοίκηση είναι σε θέση να συνεισφέρει με τις δικές της προτάσεις και ιδέες, με τις δικές της εμπειρίες και καλές πρακτικές.
Αυτές οι καλές πρακτικές αποδεικνύουν πως οι δήμοι έχουν απεριόριστες δυνατότητες άσκησης πολιτικών σε όλα τα επίπεδα.
Όποτε το κράτος αποκέντρωσε αρμοδιότητες στους δήμους, η ανταπόκριση της αυτοδιοίκησης ήταν απολύτως θετική και επιτυχής.
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα καλών πρακτικών καταγράφεται στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, ο οποίος είναι ο πρώτος τομέας αρμοδιοτήτων που δόθηκαν στην αυτοδιοίκηση και το πρώτο πεδίο που δοκιμάστηκε η ικανότητα των δήμων να παρέχουν υψηλού επιπέδου κοινωνικές υπηρεσίες.
Θυμίζω τους δημοτικούς παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς που αναβάθμισαν το σύστημα παιδικής μέριμνας στην Ελλάδα.
Θυμίζω τα ΚΑΠΗ τα οποία ήδη από τη δεκαετία του 80 δημιούργησαν ένα εθνικό δίκτυο δημοτικών υπηρεσιών στήριξης και φροντίδας των ηλικιωμένων.
Θυμίζω τα προγράμματα Βοήθεια στο Σπίτι και τις Μονάδες Κοινωνικής Μέριμνας που λειτουργούν σε όλη τη χώρα, σε κάθε Δήμο, με στόχο την προσφορά οργανωμένης φροντίδας σε άτομα με αναπηρία και ηλικιωμένους που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν.
Θυμίζω τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (Κ.Η.Φ.Η) που συμβάλλουν στην αποφυγή της ιδρυματοποίησης των ηλικιωμένων.
Θυμίζω τα Διαμερίσματα αυτόνομης διαβίωσης των ΑμεΑ και τις δομές κοινωνικής τους ένταξης.
Θυμίζω τους Συμβουλευτικούς Σταθμούς, τα Κέντρα Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών, τα προγράμματα κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
Θυμίζω τα Κέντρα Πρόληψης της εξάρτησης από Ναρκωτικά τα οποία από την έναρξη της λειτουργίας τους έδωσαν το στίγμα μιας σύγχρονης, αποτελεσματικής και συστηματικής υπηρεσίας που έχει άμεση ανταπόκριση στις τοπικές κοινωνίες.
Θυμίζω τις Δημοτικές Τράπεζες Αίματος και τα δίκτυα εθελοντισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η αυτοδιοίκηση με τους λιγοστούς μεν πόρους, αλλά με τα ανεξάντλητα αποθέματα ευθύνης, ανταποκρίθηκε με απόλυτη επιτυχία στην πρόκληση εκείνων των καιρών.
Αναστήσαμε στην κυριολεξία ένα ημιθανές κρατικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, δημιουργήσαμε αξιοζήλευτες δομές παιδικής μέριμνας, διευρύναμε τα προγράμματα αρωγής στους ηλικιωμένους, αξιοποιήσαμε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και οργανώσαμε σύγχρονες υπηρεσίες παροχής φροντίδας, συμβουλευτικής, προαγωγής της υγείας, προώθησης της απασχόλησης και αλληλεγγύης.
Σήμερα η κοινωνική πολιτική είναι πλέον ένας βασικός τομέας δοκιμασμένων πρωτοβουλιών, μέτρων, δράσεων και προγραμμάτων της αυτοδιοίκησης.
Ταυτόχρονα στα θέματα υγείας, η Τοπική Αυτοδιοίκηση προσπαθεί εδώ και χρόνια, με δική της πρωτοβουλία και με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει, να υλοποιήσει δράσεις που να καλύπτουν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Στα ΚΑΠΗ και στα ΚΗΦΗ, χιλιάδες ηλικιωμένοι βρίσκουν υπηρεσίες υγείας όπως προληπτικές εξετάσεις και θεραπείες από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων και ειδικό νοσηλευτικό προσωπικό, συνταγογραφήσεις και συνεδρίες φυσικοθεραπείας.
Στις δομές «Βοήθεια στο Σπίτι», όπου για πρώτη φορά υπηρεσίες υγείας παρέχονται συστηματικά από γιατρούς και νοσηλευτές στο σπίτι των εξυπηρετούμενων.
Στους Παιδικούς Σταθμούς, παρέχονται υπηρεσίες υγείας από παιδίατρους, οδοντίατρους, οφθαλμίατρους, ενώ ειδικοί γιατροί και ψυχολόγοι δίνουν στα παιδιά και στις οικογένειές τους τη δυνατότητα συμμετοχής σε δράσεις ενημέρωσης με στόχο την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας.
Στα Δημοτικά Ιατρεία που πρωτοβουλιακά έχουν ιδρυθεί σε σημαντικό αριθμό Δήμων της χώρας και τα οποία παρέχουν αποκεντρωμένες υπηρεσίες.
Στα 31 Ιατροκοινωνικά Κέντρα για την προαγωγή της υγείας και την κοινωνική ένταξη των Ελλήνων Τσιγγάνων, τα οποία παρουσιάστηκαν ως καλή πρακτική στην Εθνική Έκθεση Στρατηγικής για την Κοινωνική Προστασία και την Κοινωνική Ένταξη 2006-2008 του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας.
Γίνεται λοιπόν σαφές ότι η αυτοδιοίκηση είναι σήμερα φορέας ποιοτικών και με μικρότερο οικονομικό κόστος υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας υγείας
Παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας εξακολουθούν να υπολείπονται αξιολογικές μελέτες που να εξετάζουν τις σχέσεις κόστος-οφέλους, από την εμπειρία μας μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι η εκπόνηση δράσεων κοινωνικής πολιτικής και παροχής υπηρεσιών υγείας στους ΟΤΑ είναι συμφερότερη από οικονομικής και ποιοτικής άποψης.
Το έχουμε αποδείξει με τα προγράμματα των ΑΜΕΑ όπου οι δράσεις της αυτοδιοίκησης είναι κατά 50% πιο οικονομικές από αντίστοιχης έντασης προγράμματα που υλοποιούν τα ΝΠΔΔ ή τα ΝΠΙΔ που εποπτεύονται από το υπουργείο Υγείας.
Ένα σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας σε τοπικό επίπεδο, υπό την ευθύνη και τον έλεγχο της τοπικής αυτοδιοίκησης, μπορεί να παρέχει υπηρεσίες κοστολογικά φθηνότερες και ποιοτικά καλύτερες από τις σημερινές.
Σήμερα όλο και περισσότερες μελέτες και αναλύσεις επισημαίνουν ότι είναι απαραίτητο να αναζητηθούν νέες μορφές συνεργασίας και συνύπαρξης κρατικών, αυτοδιοικητικών και κοινωνικών φορέων, οι οποίες να διευκολύνουν και να προωθούν την εμπλοκή και άλλων δυνάμεων και συντελεστών παροχής υπηρεσιών υγείας σε τοπικό επίπεδο, αλλά και εθελοντικών φορέων, ομάδων αυτοβοήθειας, οικογένειας, εκκλησίας κ.λ.π καθώς και να θεσμοθετηθούν αυστηρά πλαίσια λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα.
Οι μελετητές του Ι.Τ.Α άλλωστε αναφέρουν, ότι σε μια ιδανική κατάσταση η πολιτική δημόσιας υγείας θα έπρεπε να καθορίζεται έπειτα από στενή συνεργασία και αλληλεπίδραση των φορέων οι οποίοι λειτουργούν σε διεθνές, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Σε μια ιδανική κατάσταση – την οποία την συναντούμε στις σκανδιναβικές χώρες – οι φορείς σε εθνικό επίπεδο είναι υπεύθυνοι για την παροχή των βασικών κατευθύνσεων σχετικά με τις πολιτικές δημόσιας υγείας και οφείλουν να παρέχουν ειδική επιστημονική υποστήριξη στους φορείς και τις υπηρεσίες που λειτουργούν σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Σε μια τέτοια ιδανική κατάσταση, το βάρος της υλοποίησης των πολιτικών και των δράσεων για τη Δημόσια Υγεία επωμίζονται οι περιφερειακές και κυρίως οι τοπικές αρχές.
Οι λόγοι είναι φανεροί:
Αφενός έχει διαπιστωθεί πολλές φορές, ότι οι υπάρχουσες κρατικές δομές για την υγεία δεν καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών και ουσιαστικά περιορίζονται στον νοσοκομειακό – θεραπευτικό τομέα, όπου επίσης τα τελευταία χρόνια σημειώνονται εξαιρετικές ελλείψεις και προβλήματα.
Σήμερα, συζητούμε για τα σχεδόν ανυπέρβλητα προβλήματα του Εθνικού Συστήματος Υγείας, που λόγω του υπερσυγκεντρωτισμού και της κακοδιαχείρισης των τελευταίων ετών, εμφανίζεται ως χρεοκοπημένος θεσμός που παράγει ασθένεια αντί να τη θεραπεύει ή να την προλαμβάνει.
Υπερβολικές δαπάνες, αδιαφάνεια στη διαχείριση των φαρμάκων, πολυσυνταγογράφηση και εμπαιγμός του ανθρώπινου πόνου με απώτερο σκοπό την κερδοσκοπία, είναι ορισμένα από τα οδυνηρά χαρακτηριστικά των σημερινών υπερσυγκεντρωτικών θεραπευτικών και νοσοκομειακών μονάδων.
Στον αντίποδα αυτού εμείς προτάσσουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση η οποία είναι κοντά στον πολίτη, γνωρίζει καλύτερα τα προβλήματά του, μπορεί να προσαρμόσει τις κοινωνικές δράσεις της ανάλογα με τις διαπιστωμένες ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και μπορεί να συνδυάσει όλες τις απαιτούμενες δράσεις σε τοπικό επίπεδο για την προαγωγή της υγείας.
Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
Πρέπει να αποφασίσουμε εάν θα πάμε γρήγορα μπροστά ή θα μείνουμε στάσιμοι.
Ο τομέας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας πρέπει να είναι το πεδίο εφαρμογής μιας νέας πολιτικής για την υγεία, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ενός ισχυρού ΕΣΥ και ενός ισχυρού συστήματος Αυτοδιοίκησης.
Σήμερα παρά ποτέ είναι εμφανές ότι η αναδιοργάνωση και το ξαναζωντάνεμα του δημόσιου συστήματος υγείας, επιβάλλει όχι μόνο την εμπλοκή της Τ.Α, αλλά πολύ περισσότερο την ουσιαστική αποκέντρωση των υπηρεσιών υγείας με σαφείς αρμοδιότητες στην ΤΑ.
Μας ενδιαφέρει να εξυπηρετήσουμε τη δημόσια υγεία στο επίπεδο του χωριού, της πόλης, του Δήμου μας. Όχι γιατί μας ενδιαφέρει να τσαλαβουτήσουμε σε μία νέα αρμοδιότητα.
Η ελληνική κοινωνία επιθυμεί ένα σύστημα υγείας που δεν κοροϊδεύει τον ασθενή κλείνοντας ραντεβού 6, 8 ή και 10 μήνες μετά. Επιθυμεί ένα δημόσιο σύστημα υγείας ανοικτό, δίπλα στον πολίτη, πριν την αρρώστια, που επικοινωνεί με τον πολίτη και τον ενημερώνει για το ραντεβού του.
Σήμερα το ενδιαφέρον μας αφορά ακριβώς αυτή τη νέα προοπτική για τη δημόσια υγεία και το ρόλο της αυτοδιοίκησης.
Οι δήμοι της χώρας, υπό την προϋπόθεση της θεσμικής τους ενίσχυσης στο πλαίσιο μιας νέας αρχιτεκτονικής για τη δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση, είναι σε θέση να αναλάβουν πλήρεις αρμοδιότητες στον τομέα της πρωτοβάθμιας υγείας.
Η κυβέρνηση πρέπει να τολμήσει και να μεταφέρει στην αυτοδιοίκηση αρμοδιότητες διαχείρισης του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Η κυβέρνηση πρέπει να τολμήσει και να μεταφέρει στην τοπική αυτοδιοίκηση, την ευθύνη λειτουργίας των Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας σε κάθε νέο Δήμο που προέκυψε από τη διοικητική μεταρρύθμιση.
Πρέπει να τολμήσει και να εντάξει τα υπάρχοντα Κέντρα Υγείας στο νέο δίκτυο Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που θα λειτουργεί με ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημιουργώντας παράλληλα όπου δεν υπάρχει, τουλάχιστον ένα Κέντρο Υγείας ανά δήμο.
Πρέπει να τολμήσει και να μεταφέρει στην αυτοδιοίκηση την ευθύνη διαχείρισης και ελέγχου του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Πρέπει να τολμήσει και να θεσμοθετήσει την τριμερή χρηματοδότηση του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με την οικονομική συνδρομή της κεντρικής διοίκησης, των ασφαλιστικών οργανισμών και της Αυτοδιοίκησης
Πρέπει να τολμήσει και να αναβαθμίσει και να πιστοποιήσει τις δημοτικές δομές που παρέχουν συμπληρωματικά υπηρεσίες υγείας όπως τα ΚΑΠΗ, τις δομές «Βοήθεια στο σπίτι», τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων, τα Ιατροκοινωνικά Κέντρα και τις Δομές Στήριξης Μεταναστών και Προσφύγων.
Πρέπει να τολμήσει και να παρέχει ισχυρή και ουσιαστική στήριξη στα Κέντρα Πρόληψης και ταυτόχρονα να προχωρήσει άμεσα στην ίδρυση νέων, για την κάλυψη όλης της επικράτειας.
Πρέπει να τολμήσει και να σχεδιάσει ένα σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας σε επίπεδο δήμου, που λειτουργεί με ευθύνη του δήμου και αναπτύσσεται στο πλαίσιο ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας με τον συντονισμό και την επιστημονική εποπτεία του αρμόδιου Υπουργείου.
Οι παρεμβάσεις στο χώρο της υγείας πρέπει να, στοιχειοθετούν πραγματική αλλαγή, να είναι μακράς πνοής με βαθιές τομές, να λειτουργούν αποκεντρωμένα, να συνδυάζουν τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας με τις δυνατότητες παρέμβασής της.
Έτσι και μόνο έτσι οικοδομούνται οι βαθιές θεσμικές αλλαγές στο κράτος και τη δημόσια διοίκηση.
Έτσι και μόνο έτσι δημιουργούνται οι ισχυρές τοπικές αρχές.
Έτσι και μόνο έτσι υπάρχει συνεχής έλεγχος, συστηματική παρακολούθηση, εξοικονόμηση πολύτιμων πόρων και διαφάνεια.
Έτσι και μόνο έτσι θα χτυπηθεί η διαφθορά, η πολυσυνταγογράφηση και η πολυφαρμακία.
Έτσι και μόνο έτσι θα επιτευχθεί ο κοινωνικός έλεγχος και η λογοδοσία προς την τοπική κοινωνία.
Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος να εφαρμοστούν καινούργιες ιδέες σε ένα υδροκέφαλο και αρτηριοσκληρωτικό κράτος, που δυστυχώς θα αναπαράγει τις γνωστές κακές λειτουργίες και θα υπονομεύσει τελικά κάθε προσπάθεια αλλαγών.
Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης δεν πρέπει να είναι απλώς συμμετοχικός, πρέπει να είναι ενεργός και πρωταγωνιστικός.
Σήμερα, έχοντας την εμπειρία, την τεχνογνωσία και ελπίζουμε και την πολιτική βούληση, διεκδικούμε την ανάπτυξη μιας νέας οργάνωσης για τη Δημόσια Υγεία, με νέα δυναμική και οράματα, που να προβλέπει την ουσιαστική αποκέντρωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Σήμερα παρά ποτέ, διεκδικούμε δημόσια δωρεάν υγεία για όλους.
Διεκδικούμε και διαμορφώνουμε ένα νέο σύστημα υγείας το οποίο θα προάγει την υγεία και δε θα παράγει αρρώστια.
Την πρωτοβουλία μας αυτή αναθέτουμε ομόθυμα στον συνάδελφό μας και εκλεκτό μέλος της Αρκαδικής Κοινωνίας Φίλιππο Μπεκύρο και τον εξουσιοδοτούμε να σχεδιάσει και να προγραμματίσει το μέλλον μας στον τομέα αυτό.
Τον ευχαριστούμε!
12-12-2010
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΜΑΡΝΕΡΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια