(παλαιά και σήμερα) Του Πρωτοπρεσβύτερου Νικόλαου Μ.Καμβύση Η Ορθόδοξη Βυζαντινή Μουσική είναι από τους πλέον πολύτιμους θησαυρούς της παραδ...
(παλαιά και σήμερα)
Του Πρωτοπρεσβύτερου Νικόλαου Μ.Καμβύση
Η Ορθόδοξη Βυζαντινή Μουσική είναι από τους πλέον πολύτιμους θησαυρούς της παραδόσεώς μας. Για να γίνω πιο καταληπτός, στα όσα στη συνέχεια θα γράψω, θα σας μεταφέρω χρονικά σήμερα και παλιά στη περιοχή του Λεωνιδίου.
Μια μέρα εκκλησιάστηκα στο εξωκκλήσι των Αγίων Αναργύρων της περιοχής των Μελάνων Κυνουρίας. Ομολογώ πως ήμουν πολύ τυχερός και αισθάνθηκα περήφανος, όταν άκουσα να ψάλλει τους θεϊκούς ύμνους ο πατήρ Δημήτριος Γολεγός, θεϊκό δώρο η φωνή του και μοναδική.
Φοβάμαι, μήπως προσκρούσω στην ταπεινοφροσύνη του και δε θα πω πολλά για τον εαυτό του, αλλά για το έργο του. Πλαισιωνόταν από μια πολυμελή χορωδία με άτομα από το Λεωνίδιο και τα γύρω χωριά. Τα αισθήματά μου ήταν ανάμεικτα από συγκίνηση και χαρά. Συγκίνηση, γιατί μου δόθηκε η ευκαιρία να προσευχηθώ, όπως ταιριάζει σ' ένα Χριστιανό, χαρά δε, γιατί ένας θησαυρός πολύτιμος της Ορθοδοξίας ξαναβιώνει.
Γεμάτος χαρά πήρα το δρόμο για το Λεωνίδιο, άφησα το αυτοκίνητο και βάδιζα στον κεντρικό δρόμο της αγοράς του Λεωνιδίου. Αμέσως έφερα στη μνήμη μου ακριβώς πενήντα χρόνια πίσω, όταν μια ταμπέλα σ' ένα εργαστήριο (σιδηρουργείο) έγραφε: "Τ. Σταυρόπουλος". Θυμήθηκα τότε ότι, μόλις σταματούσε το φυσερό, για να ξεκουραστούν τα παιδιά, αμέσως έπαιρναν στα χέρια τους το Αναστασηματάριο (βιβλίο με τροπάρια της υμνολογίας της εκκλησίας μας τονισμένο στη βυζαντινή μουσική).
Ο ξηρός κτύπος του αμονιού γινόταν τώρα από τη γλυκιά φωνή των παιδιών, ένας ύμνος γλυκός που έκανε το διαβάτη να σταματά με δέος και θεία ευωδία. Το πολύτιμο σκηνικό τελείωσε και εγώ προχώρησα προς το κέντρο της πόλεως. Στο κέντρο της αγοράς ένα μικρό φανοποιείο είχε το μικρό διάλειμμα για ανάπαυση. Εκεί ο Σταματόπουλος με το Ζόργια, από τη Σίταινα έψελναν το Δοξαστικό των Αίνων. Η φωνή του ήταν δυνατή και μελωδική, σταματούσε υποχρεωτικά το διαβάτη.
Πιο πάνω ακριβώς και λίγα χρόνια αργότερα μέσα στο συμβολαιογραφείο του κ. Ζάκκα με χορωδό τον ίδιο προετοιμάζονταν να ψάλλουν στους Ταξιάρχες, όπου θα γινόταν η χειροτονία του παπά-Στέλιου Καραχάλιου. Η προτίμησή τους ήταν στα λειτουργικά (χερουβικό, φωκαέως, Άξιον εστί, πρίγγον, Δύναμις του Κρητός κ.λ.π.). Εκεί χάζεψα κυριολεκτικά παρακολουθώντας το χορωδό για την ακρίβεια εκτελέσεως του μέλους και το Δημήτρη Γολεγό, σημερινό παπαδημήτρη να ψάλει σόλο το "Τριάδι" σε τόνο πάνω Γα.
Τη γνώμη την αφήνω να την ακούσω την επομένη, όταν μετά τη χειροτονία ο γέρων επίσκοπος, γνώστης και λάτρης της Βυζαντινής Μουσικής Γερμανός Ρουμπάνης είπε στο χορωδό και στα παιδιά συγχαίροντας τους επί λέξει: "Σήμερα ξανάζησε το Βυζάντιο, μπράβο ευλογημένα παιδιά".
Θα ήταν για µένα μεγάλη παράλειψη να σταματήσω εδώ, προχωρώ λοιπόν και λίγα μέτρα πιο κάτω, στρίβω δεξιά εκεί ήταν ένα παπλωματάδικο. Ο κ. Σταμάτης Χαντζόπουλος µε τους βοηθούς του, µε ύφος και φωνή εκκλησιαστική έψαλλε τις καταβασίες και τα "Ακατάληπτον εστί". Η συγκίνησή µου ήταν μεγάλη και δύο δάκρυα έβρεξαν τα παιδικά µου μάγουλα.
Τα συναισθήματά µου και τους προβληματισμούς µου τα μετέφερα το Σάββατο στο χωριό µου, τα Σαπουνακέϊκα, όπου έμεναν οι γονείς µου. Το πρόβλημά µου ήταν το πώς και ποιος είχε ανάψει αυτή τη φλόγα της μεγάλης κληρονομιάς. Το αίνιγμα λύθηκε αμέσως. Ο πατέρας µου στις αρχές του αιώνα µας υπηρετούσε ως ιδιωτικός υπάλληλος στο Λεωνίδιο, σ' ένα μεγάλο κατάστημα Γενικού Εμπορίου. Την εποχή αυτή είχαν επιστρέψει από την Κωνσταντινούπολη όλοι οι άρχοντες και οι νοικοκυραίοι Τσάκωνες, κατά κύριο επάγγελμα έμποροι στην Κωνσταντινούπολη (Λεωνιδιώτες), κτίζοντας νεοκλασικά σπίτια (αρχοντικά), που κοσμούν και σήμερα την πόλη του Λεωνιδίου. Η αρχοντιά του Τσάκωνα δε σταμάτησε µόνο στο αισθητικό μέρος, αλλά προχώρησε και στον Πνευματικό τομέα και ως πρώτον τομέα επέλεξαν τόπο λατρείας, επισκευάζοντάς τους παλαιούς, στολίζοντας τους µε σκεύη της λατρείας από την Πόλη όπως έλεγαν, φέρνοντας μαζί τους και το Λαμπαδάριο του Πατριαρχείου Αλέκο Κωνσταντινίδη, γλυκύτατο στη φωνή, πιστό τηρητή της παραδόσεως της Βυζαντινής Μουσικής. Τοποθετήθηκε δεξιός ψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού του Λεωνιδίου και εντυπωσίασε την αρκετά μεγάλη τότε κοινωνία της πρωτεύουσας της Κυνουρίας και συγχρόνως ψάρευε δεξιότεχνα τους καλλίφωνους και φιλόμουσους νέους της εποχής, ανάβοντας τη λαμπάδα της μεγάλης κληρονομιάς µε την καλλιέργεια της Βυζαντινής Μουσικής.
Τα τότε παιδιά και σήμερα αείμνηστοι πρωτεργάτες άναψαν πολλές λαμπάδες που το φως τους, το φως της κληρονομιάς φθάνει μέχρι σήμερα ανανεωμένο και δυνατό. Αυτά είπε τότε ο αείμνηστος σήμερα πατέρας µου, χάιδεψε λίγο το σαγόνι του και χαμογέλασε λίγο ικανοποιητικά, γιατί και αυτός ήταν λάτρης της παραδόσεως.
Προτού κλείσω το δημοσίευμά µου, αισθάνομαι την ανάγκη µε εκτίμηση και αγάπη να συγχαρώ τον παπά Δημήτρη και τα παιδιά της χορωδίας του και να τους ευχηθώ γρήγορα να ανάψουν και άλλες λαμπάδες στις νεανικές ψυχές της μεγάλης κληρονομιάς της παραδόσεως της Βυζαντινής Μουσικής. Τέλος ζητώ να κριθώ επιεικώς από τους κατοίκους της γενέτειράς µου, το Λεωνίδιο, γιατί στο μεγάλο αυτό θέμα δε φάνηκα επαρκής στην παρουσίαση που χρειάζεται.
(Απόσπασμα από την ανάδρομη στην παλαιά ζωή του Λεωνιδίου με περιστατικά της τότε καθημερινότητας, από τον Πρωτοπρεσβύτερο Νικόλαο Μ.Καμβύση κατά το Ε’ Τσακώνικο Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε σε Λεωνίδιο, Αγ. Ανδρέα και Τυρό από 26-28 Σεπτεμβρίου 2003).
Δημοσιεύτηκε στα "Χρονικά των Τσακώνων" (Τόμος ΙΗ), Αθήνα 2004-2005
Δεν υπάρχουν σχόλια