Η δημιουργία λιμανιού απασχόλησε το Λεωνίδιο από τη σύσταση του ελληνικού Κράτους, αφού η παραλία του Λεωνιδίου ήταν αλίμενη και επικίνδυνη,...
Η δημιουργία λιμανιού απασχόλησε το Λεωνίδιο από τη σύσταση του ελληνικού Κράτους, αφού η παραλία του Λεωνιδίου ήταν αλίμενη και επικίνδυνη, και η ανυπαρξία λιμανιού ήταν η μόνη αιτία της μη προόδου στα ναυτικά των φιλόπονων και εμπορικών Λενιδιωτών.
Το 1864 ο Δήμος Λιμναίων επί δημαρχίας Κριμήτσου ενέκρινε 130 δρχ. για την κατασκευή φάρου στον όρμο του Λεωνιδίου, ώστε να διευκολυνόταν η προσέγγιση ατμοπλοίων. Το 1892 τοποθετήθηκε φάρος κόκκινου χρώματος. Ο διορατικός Αντώνιος Καρδαράς που με ικανότητα και χρηστές ελπίδες ανέλαβε τη Δημαρχία στα 1866 σκέφθηκε πρώτος σοβαρά τη δημιουργία λιμανιού και μετεκάλεσε τους μηχανικούς Βουγιούκα και Κουτουμά που συνέταξαν σχέδιο λιμενοβραχίονα. Τα οικονομικά μέσα δεν επέτρεψαν την έναρξη των εργασιών, αν και οι μηχανικοί εκείνοι θεωρούσαν ματαιοπονία την κατασκευή ασφαλούς λιμενοβραχίονα. Η προσέγγιση ατμοπλοίων στο Λεωνίδιο άρχισε πριν το 1883. Όταν είχε θαλασσοταραχή, τα ατμόπλοια επέστρεφαν και διανυκτέρευαν στο Ναύπλιο για να ξαναέρθουν την επομένη. Τότε τα πλοία αγκυροβολούσαν εκατό περίπου μέτρα μακριά από την ακτή και από εκεί επιβάτες και αποσκευές επιβιβάζονταν σε λέμβους, για να βγουν στην ξηρά.
Το 1902 επί δημαρχίας Κώστα Χατζηπαναγιώτη υπογράφηκε εργολαβία κατασκευής του λιμανιού με μειοδότη τον εργολάβο Παπαδόπουλο από την Αθήνα και έκπτωση 16% επί ποσού 220.000 δρχ. Άγνωστο γιατί η εργολαβία δεν εκτελέσθηκε κι έτσι το 1904 η Λιμενική επιτροπή αποζημίωσε τον εργολάβο με 1952 δρχ.
Στις 11-9-1905 επί βουλευτίας Σταματόπουλου και επί δημαρχίας Γιαννούση η Λιμενική επιτροπή υπέγραψε εργολαβικό με μειοδότη τον εργολάβο Π. Τσαγκάρη από την Πάτρα και έκπτωση 1% επί ποσού 200.000 δρχ. Θα κατασκευαζόταν κυματοθραύστης μήκους 70 και κρηπιδώματα μήκους 50 μέτρων. Στις 22-12-1905 ο πληρεξούσιος του Τσαγκάρη μηχανικός Σακελλαρόπουλος εγκατέστησε τα απαιτούμενα για την κατασκευή του λιμανιού μηχανήματα μεταξύ των οποίων και περιστροφικό γερανό δύναμης 10 τόνων.
Στα 1908 δύο ατμόπλοια φαίνεται πραγματοποιούσαν πλόες από και προς το Λεωνίδιο. Ατμόπλοιο της Ελληνικής Ατμοπλοΐας Τζων Μακ Δουαλ και Βαρβουρ που απέπλεε από Πειραιά κάθε Παρασκευή πρωί. Επίσης το ατμόπλοιο "Αμφιτρίτη" της ατμοπλοΐας Παπαλεονάρδου με απόπλου από Πειραιά κάθε Δευτέρα και Πέμπτη πρωί.
Από το 1905 οι λεμβούχοι είχαν συστήσει εταιρεία τριετούς διάρκειας για την από κοινού εκμετάλλευση της μεταφοράς των επιβατών και αποσκευών τους από και προς τα πλοία. Αργότερα συστάθηκαν και άλλες λεμβουχικές εταιρείες. Όταν η εταιρεία διαλυόταν, κάτι που συνέβαινε συχνά, οι ήσυχοι βαρκάρηδες γίνονταν Αλγερίνοι Κουρσάροι στην προσπάθεια τους ποιος θα φθάσει πρώτος στο καράβι που προσέγγιζε. Στα 1933 αυτός ο άκριτος ανταγωνισμός είχε τραγικό θύμα τον Ιωάννη Γ. Χιώτη.
Στις 20-4-1913 επί δημαρχίας Καραμάνου ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Γκίνης συνέταξε μελέτη για συμπλήρωση του λιμενοβραχίονα με τη δημιουργία κρηπιδοτοίχων κατά μήκος της εσωτερικής του πλευράς και την επέκτασή του κατά 40 μέτρα. Ο α' παγκόσμιος πόλεμος και η τραγωδία της Μικρασίας δεν επέτρεψαν να γίνει το έργο. Άλλωστε "πόλεμος πατήρ πάντων των δεινών".
Στις 10-6-1925 υπογράφηκε με την ομόρρυθμη εταιρεία Αθήνας Λίτσος και Καλαντζής συμβόλαιο για κατασκευή αποβάθρας στο λιμάνι του Λεωνιδίου με έκπτωση 1% επί ποσού 80.000 δρχ.
Στις 7-4-1930 μετά από επίπονες προσπάθειες του βουλευτή Καραμάνου επιτεύχθηκε η σύναψη δανείου 1.500.000 δρχ. από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων υπό την εγγύηση του Κράτους. Το δάνειο υπέγραψε ο ίδιος ο Καραμάνος ως αντιπρόσωπος της Λιμενικής επιτροπής.
Στις 6-6-1930 υπογράφηκε με το μόνο προσελθόντα στη δημοπρασία εργολάβο Θεοχαρόπουλο από την Αθήνα συμφωνητικό για συμπλήρωση και επέκταση του λιμενοβραχίονα αντί ποσού 2.300.000 δρχ. Το έργο θα κατασκευαζόταν σύμφωνα με τη μελέτη του καθηγητή Γκίνη που αναθεωρήθηκε ως προς τις τιμές μονάδας στις 20-1-1928 από το νομομηχανικό Αργολίδος – Κορινθίας Συνέσιο. Η προέκταση του τότε μώλου θα ακολουθούσε την ευθυγραμμία αυτού επί 10 μέτρα και μετά θα παρεξέκλινε για να προχωρήσει άλλα 30 μέτρα κάθετα προς την κατεύθυνση του μέσου. Τα έργα εντούτοις εκτελέσθηκαν σύμφωνα με την εγκριθείσα τροποποίηση (Μάρτης 1931) του επιβλέποντος τα έργα επιθεωρητή δημοσίων έργων Γεωργακοπούλου.
Τον Αύγουστο του 1931 έγιναν εκσκαφές του λιμανιού με τη βυθοκόρο "Αιγαίον", αφού πριν με πλωτό γερανό και δυτομηχανή ανελκύστηκαν ογκόλιθοι που είχαν παρασυρθεί εξαιτίας των κυμάτων από το μώλο μέσα στο λιμάνι. Έτσι τα πλοία μπορούσαν να πλευρίζουν στη μικρή αποβάθρα.
Στα 1934 από τα δύο πλοία του εφοπλιστή Πετσάλη μόνο το "Ύδρα" προσέγγιζε το Λεωνίδιο δύο φορές τη βδομάδα, ενώ ο "Κεραυνός" αναπαυόταν στον Πειραιά για λόγους οικονομίας.
Στα 1937 κι ενώ τα ατμόπλοια και μάλιστα το χειμώνα έμεναν έξω από το λιμάνι, επειδή χρειαζόταν εκβάθυνση, η "Μοσχάνθη" του εφοπλιστή Τόγια έμπαινε πάντα μέσα στο λιμάνι διευκολύνοντας τους επιβάτες. Τα έργα του λιμανιού παραλήφθηκαν στις 19-9-1937 αντί συνολικής δαπάνης 2.731.442 δρχ.
Το 1946 προστέθηκε στην εξυπηρέτηση της συγκοινωνίας της επαρχίας μας το ατμόπλοιο "Λήμνος". Αρχές 1954 λόγω θαλασσοταραχής καταστράφηκε τελείως η σιδερένια αποβάθρα του λιμανιού συμπαρασύροντας στο βυθό σημαντικό τμήμα του λιμενοβραχίονα. Οι ζημιές υπολογίστηκαν σε 75.000.000 παλιές δρχ. Μέχρι τις 15-6-1958 που εγκαινιάστηκε ο δρόμος Λεωνιδίου – Άστρους άνθρωποι και προϊόντα διακινούνταν μέσω του λιμανιού.
Το Νοέμβρη του 1962 ολοκληρώθηκε η επέκταση της αποβάθρας του λιμανιού Λεωνιδίου με δαπάνη 145.000 δρχ. του Λιμενικού Ταμείου. Στις 28-7-1963 δημοπρατήθηκε από τη Λιμενική επιτροπή η επέκταση του λιμενοβραχίονα κατά 35 μέτρα και η επισκευή του παλιού. Το έργο κατακυρώθηκε στον εργολάβο Δράκο αντί 2.000.000 δρχ. Το καλοκαίρι του 1965 στην κεφαλή του λιμενοβραχίονα τοποθετήθηκε αυτόματος φάρος πρασίνου χρώματος ισχύος 10 μιλίων. Στις 5-7-1970 ηλεκτροφωτίστηκε το λιμάνι του Λεωνιδίου.
Στις 26-2-1993 εγκρίθηκε νέα επέκταση του λιμενοβραχίονα με την κατασκευή μώλου 48 μέτρων.
Στις 27-5-1993, με απόφαση του Νομάρχη Αρκαδίας εγκρίθηκε η έναρξη των εργασιών του έργου "Λιμάνι Πλάκας" Λεωνιδίου προϋπολογισμού 100.000.000 με ανάδοχο συγκεκριμένη εταιρεία.
Το έργο ολοκληρώθηκε το έτος 2002.
Αριστείδης Κορολόγος
Φιλόλογος, προϊστάμενος Τοπικού Αρχείου Λεωνιδίου
των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Απόσπασμα απο την ομιλία του κατά τον εορτασμό της Ναυτικής Εβδομάδας 2002.
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας του εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια